مشقنامهٔ شیخ

نام حقیر به خط ثلث ترکیبی
و به قلم  استاد حسینی موحد

سطر تذهیب‌شده
شعر: صغیر اصفهانی / خط: رضا شیخ‌محمدی / تذهیب: فاطمه شریعتی
اصل قطعه متعلق به دوست هنرمندم ناصر طاووسی و به سفارش او نوشته شده است.

☻ سطر نستعلیق
اثر رضا ‌شیخ‌محمدی / آذر ۸۵
شعر: ساعد باقری
این بیت را اولین بار از دوست خوشنویسم مجید کاظمی شنیدم.

در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد
خط حقیر در اردیبهشت ۷۲
حاشیه‌ی دور را از آقای احمد پیله‌چی در دهه‌ی ۶۰ گرفتم.

سیاه‌مشقاثر: استاد احمد عبدالرضاییتحریر: سال ۱۴۲۱ قمری
خریداری‏ کردم از میثم سلطانی به ۷ هزار تومان
قیمت برای فروش: ۴۰۰ هزار تومان
فعلا پیدایش نمیکنم در آرشیوم. مرتضی ترابی هم مدتیست طالبش است. 9701

چلیپای منتشرنشده‌ و خام (بدون تذهیب)
اثر: استاد غلامحسین امیرخانی
تحریر در اردیبهشت ۸۳

 

                                            معرفی چلیپای فوق در سایت کلوب.کام            قیمت اثر: فروخته شد

چلیپایی از استاد امیرخانی متعلق به حدود سال ۵۹ شمسی
که اصلش را زمانی در دست دوست خوشنویسم امیرمیثم سلطانی دیدم.

قیمت اثر: ۱۲۰ هزار تومان فروخته شد




قیمت اثر: ۱۲۰ هزار تومان فروخته شد

چلیپای دیگری به قلم و رقم استاد کیخسرو خروش
با تذهیب: پروانه عسکری در سال ۸۵
که زمانی اصل آن در اختیار حقیر بود:



                                       قیمت اثر: فروخته شد

چهار چلیپا
اثر: علی رضائیان
مدرس انجمن خوشنویسان قم
و مصحح انجمن خوشنویسان ایران

دو سطر سرمشقی
از مرحوم « اسدالله رجالی »
asadollah rejali






در صفحه‏‌ى‏ ۳۳ از كتاب «مرقّع» که به اهتمام «منوچهر قدسى»  چاپ شده ،
 کاتب سطرهای فوق اينگونه معرفی شده است:
آقا ميرزا اسدالله رجالى از شاگردان درجه‏ى يك مرحوم ميرزا فتح‌‏الله جلالى (فرزند ميرزا عبدالرّحيم افسر) است‏ كه خطّ وى به صفتِ «تند و تيزى» مطبوع در سبك قدما، از خطوط أقرانش‏ ممتاز است.
(رجالی، آنگونه كه در همين مأخذ در ص‏۲۸ ذكر شده، در نزد خودِ مرحوم افسر نيز شاگردى كرده است.)
در خطوط مرحوم رجالى، فى‏‌المثل سرمشق‏‌هايى كه در يك زمان نوشته، فراز و فرودِ آشكار ديده مى‌‏شود
و علّت آن شايد اين باشد كه وى چون در خدمت فرهنگ بود و سرمشق را غالباً بر سر كلاس مى‌‏نوشت،
غوغاى نوباوگان و نوجوانان، كه به مقتضاى سنّ كم، قدر هنر استاد پير را نمى‌‏دانستند
(چنان كه اين امر در مدارس امروز هم مشاهده مى‏شود؛ با اين تفاوت كه جاى استادانى‏ چون رجالى خالى است) عنان طاقت از دستش مى‏‌ربود و نمى‌‏توانست تمام وقت با خاطر مجموع ،
سعى و دقّت كافى را در تحرير بكار برد.
مرحوم رجالى، هم خطّ درشتِ كتيبه‌‏اى را استادانه‏ مى‏‌نوشت و هم قلم ريز خفى را.
نمونه‏‌ى كتيبه‏‌نويسى او در مسجد سيّد، واقع در محلّه‏‌ى بيدآباد اصفهان
با امضای « اسدالله » موجود و ديدنى است.
در ذيل سرمشق‏‌ها هم اغلب به تفنّن، «ميرزا اسدالله رجالى» را به لاتين (asadollah) رقم مى‏كرد.
رجالى علاوه بر ذوق خط و خوشنويسى، در موسيقى و مقام‌‏شناسى دستى داشت
و به شيرينى و لطف محضر در بين دوستان و همكارانش معروف بود.
وى‏ عمر درازى يافت و به سال ۱۳۷۲ ه.ق رخت به ديار آخرت بُرد. 

سیاه‌مشق حقیر بر روی بیت دوست شاعرم و خوشنویسم « امیر عاملی »:
عمر گرامی رفت و نشد ، تا که ز چنگت دل ببرم
امشب و هر شب ای صنما ، در پی دیدار سحرم

سیاه‌مشق حقیر بر روی سوره های حمد و قل هو الله احد

قطعه‌خط نستعلیق به قلم حقیر رضا شیخ‌محمدی
روی بیتی از مرحوم کمپانی
/ تحریر: مرداد ۸۴ /
تذهیب: علیرضا صادقی (تذهیب‌کار و مرمت‌کار معروف اصفهانی)

بینی از مرحوم کمپانی در وصف حضرت فاطمه(س) به قلم شیخاص / تحریر: مرداد ۸۴ / تذهیب: زنده‌یاد علیرضا صادقی (تذهیب‌کار و مرمّت‌کار اصفهانی)... اصل اثر را برای علی علمداری شاگرد خوشنویسی‌ام نوشتم و به سفارش او و نخواست!... حس کرده بود اونی نشده که باید بشه!... در حال حاضر در اختیار محمود حبیب‌اللّهی است و همیشه به‌عنوان قلّه و خطّ معیار خطّ شیخاص معرّفی می‌کند. هر خطّ دیگر از مرا با این می‌سنجد... قابل بررسی است. به نظر می‌رسد محمود مفردات‌گراست و نه ترکیب‌گرا... خب البته این سطر نستعلیق دارای مفردات پاکیزه و مُنقّح است... امّا آیا همهٔ حرف این است؟... پست قبلاً اینجا بود... در ۰۴۰۸ پست مستقلّش کردم... تصویر اثر اینجا هم آپلود شده که فعلاً غیرفعّال است.... البته اسکن مو‌ٔمنی است و ۶۰۰دی.پی.آی که نیافتمش... عکس این پست اسکن مجتبی امینی دوست کریمپور است. نشر در کانال ایتایم: اینجا

رسم‌الخط نماز
این جزوه‌ی آموزشی خوشنویسی به قلم حقیر در سال ۱۳۷۴ شمسی
توسط انتشارات آفرینه‌ی قم و با همیاری و همفکری دوست هنرمند و ناشرم « کاظم عابدینی‌مطلق »
در تیراژ ۲۰ هزار نسخه چاپ شد.
تعدادی از آن را ناشر به عنوان حق‌التاءلیف در اختیار خود من گذاشت
که بخشی از آن‌ها را از طریق صدیق روحانیم « سید قریش موسوی »
که در ستاد اقامه‌ی نماز قزوین مشغول به کار بود
و با حجةالاءسلام محسن قرائتی رئیس ستاد اقامه‌ی نماز کشور مرتبط بود، با تخفیف فروختم.
بقیه را هم به تدریج به دوستان هنرمند و هنردوستم اهدا کردم.
تعداد محدودی از آن‌ها باقی مانده و هنوز امکان چاپ دوم آن فراهم نشده است.
اینک در اینجا تصویر صفحات این جزوه را که با دوربین دیجیتال سونی مدل dsc-w30
متعلق به هنرجوی خوشنویسی‌ام « مجید قرامحمدی » عکسبرداری کرده‌ام، تقدیم می‌کنم. امیدوارم بپسندید.

                                                                                     قبل از تذهیب



                                                           بعد از تذهیب اولیه (عکاسی با دوربین دیجیتال)


                                                                      بعد از تذهیب اولیه (اسکن از روی اصل)



                      بعد از تذهیب نهایی توسط سیدکریمی و پاسپارتو (نرخ دریافتی بابت تذهیب: ۱۵ هزار تومان)

دو قطعه‌خط سیاه‌مشق نستعلیق با سبک خاصی در تنیدگی کلمات و اجزا در یکدیگر که حقیر بدان نایل شده‌ام و پیشتر مشابهش را ندیده‌ام، در این پست تقدیم می‌شود.
این دو قطعه در ایام نوروز و در سفر حقیر به تهران و قزوین برای دیدن اقوام، تحریر شده است.
بسیار شنیده‌ام که:
خارج از فضای خاصی که هر هنرآفرین برای خود در منزل و سکناگاهش ساخته و در آن به خلق اثر می‌پردازد، آفرینش اثر هنری، خوب از کار و آب در نمی‌آید و آن چیزی که باید بشود، نمی‌شود.
خوشبختانه حقیر با این سبک از سیاه‌مشق که حالت بافندگی قالی را دارد و هر جزء در کمال دقت بر بستر جزء قبلی قرار می‌گیرد (گاه ساتر عیوب حرف و جزء مجاور است و گاه مکمل آن)
حس می‌کنم حتی در حالت ناآمادگی و در خلال سفر هم می‌توانم مشقی بنویسم که
همزمان هم چرکنویس است و هم پاکنویس.
از این حیث که به صورت بداهه و بدون برنامه‌ریزی قبلی تحریر می‌شود، انگار قرار است اتودی برای اجرای اصلی باشد (که از قضا می‌تواند بعدآ دوباره‌نویسی شود و احیانآ مشکلاتش اصلاح گردد)
اما در عین حال و در نهایت، پاکنویس از کار درمی‌آید؛
شاهدش اینکه این دو قطعه را امروز قبل از اسکن‌کردن، در اختیار دوست تذهیب‌کارم «حسین نظیفی» قرار دادم تا تذهیب کند و هر کدام را تا سقف ده هزار تومان.
به هر تقدیر با این سبک تمرین خط که تواءم با ارائه‌ی کار جدی است، با یک تیر چند نشان می‌زنم.
دیگر اینکه من دوست دارم با حفظ حالت کمکاری ، با یک دست چند هندوانه‌ (ی کوچک) بلند کنم
(هم به خط برسم هم آواز‌خوانی، هم نویسندگی، هم عکاسی، هم وب‌گردی و هم ولگردی!)
نمی‌توانم و نمی‌خواهم در تمرین خط در تمرین‌هایی که نهایتا سر از سطل آشغال درمی‌آورد،
وقت و قوت صرف کنم؛
به خلاف برخی از همتایانانم در خطه‌ی خط که شب تا صبح «واو» مشق می‌کنند
و نهایتآ هرازگاه مشق‌های تلنبارشده‌شان را در گونی می‌کنند و در بیابان‌های اطراف قم دفن می‌نمایند.
بنده ضمن ارج‌نهادن به این شیوه کار این دوستان
(چون باعث می‌شود اسم جلاله زیر دست و پا نماند و دفن شود! ... محض شوخی عرض شد!)
که در جای خود محترم و حاکی از یکدندگی و پشتکار و میل به رفتن به بیخ کار در مقام درآوردن یک حرف نستعلیق با قلم (و بدون ساخت و ساز) می‌نماید، هرگز چنین سلوکی را نداشته‌ و یحتمل نخواهم داشت و به میانبرها می‌اندیشم.
دو قطعه سیاه‌مشق این پست (یکی با متن کلاسیک و بی‌تاریخ‌مصرف سوره‌ی حمد + قل هوالله احد + سوره‌ی کوثر با ترکیب جدید و دیگری چهار‌قل مبارک) محصول چنین اندیشه‌ای است.
نظر دوستان بازدیدکننده در اینکه آیا کلمات فوق یا اجرای خوشنویسی حاضر را می‌پسندند یا خیر،
شنیدنی است.

 قبل از تذهیب


 
                                                                                     بعد از تذهیب سیدکریمی (اسکن موءمنی)




                                                                                   بعد از تذهیب (اسکن پدیده قرن قم)

قطعه فوق در سایز بزرگتر (اسکن پدیده قرن)
قیمت اثر: فروخته شد


قطعه ی سوم که به همین سیاق نگاشته ام

و اصل آن در اختیار دوست خوشنویس و شاعرم امیر عاملی است.
این قطعه با تکرار بیت:
( از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر / یادگاری که در این گنبد دوار بماند )
در اردیبهشت ۸۶
خلق شده و اسکن حاضر توسط سید پابرهنه تهیه شده است:



قیمت اثر: فروخته شد

در ۵ اسفند ۸۵ قرار شد در نگارستان اشراق قم و در انتهای نمایشگاه خوشنویسان قم
نشستی برای بررسی آثار و نقد آن‌ها برگزار شود.
علی رضائیان - رئیس انجمن خوشنویسان قم - تلفنی از بنده خواست که مجری‌گری این جلسه را
به عهده بگیرم و وجهش را این دانست که بنده در به چالش‌کشاندن افراد برای بحث تبحر دارم.
در ابتدا بی‌میل بودم؛ حس می‌کردم کار من نیست. بعدا دیدم فرصتی است برای تجربه‌ای تازه.
پذیرفتم و این اتفاق افتاد و حاصل کار را هم خیلی‌ها پسندیدند.
فایل صوتی حاضر مربوط به این نشست است.
در ابتدا آقای داود چاووشی (خوشنویس، خواننده) آوازی می‌خواند
و بعد استاد احمد عبدالرضایی صحبت می‌کند و بعد استاد سید رضا بنی‌رضی
و کم‌کم بحث جدی می‌شود و من هم هرازگاه دخالت‌هایی می‌کنم
و در کنار مجری‌گری ، تنور بحث را داغ می‌کنم و
گهگاه نخودی در آش می‌افکنم و افراد را به چالش می‌کشانم و اصرار دارم که آثار نمایشگاه - حتی اگر کاتبش از بزرگان باشد - به نقد کشیده شود.
برخی از افراد جلسه با این کار مخالف می‌کنند.
 در نهایت هم خیاط در کوزه می‌افتد و تنها اثر خوشنویسی خود من در آن نمایشگاه
مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد که البته تنها من در این باره صحبت می‌کنم
و دیگران و از جمله رضا بنی‌رضی صحبتهایم را می‌پذیرند و بر دفاعیات من نقدی وارد نمی‌کنند.


>>> برای دریافت فایل صوتی ام.پی.تری اینجا را کلیک کنید!
قسمت اول                                                    قسمت دوم

این قرآن را در نوروز ۸۵
از یک صحاف قمی به نام  ترابی
و به واسطه‌ی
دوست خوشنویسم علی نجفی - فرزند جواد سبتی -
به کمتر از ۴۰۰ هزار تومان خریدم
و چند ماه بعد به دوست خوشنویس قزوینی‌ام:
«علیرضا محبی»
به بیش از ۴۰۰ ه.ت فروختم.

قطعه‌خطی که به تازگی دوست گرامیم سرودلیر
از درویش عبدالمجید طالقانی در وبلاگش قرار داده است،
مرا به یاد این اسکن از خط آن شکسته‌نویس بزرگ انداخت
که در اختیار داشتم.
نمی‌دانم اصل این قطعه در اختیار کیست؟
بعید نیست جناب سرو در این باب کمکمان کند
که او در ردیابی سرنوشت برخی قطعات ناب و نایاب ، صاحب تجربه است.



در انتهای قطعه به نام و احوال نگارنده‌اش در هنگام تحریر
و نیز سال نگارش اثر ، اینگونه اشاره شده است:
«در عین بیحالی جهت مشغولی خاطر تحریر شد عبدالمجید۱۱۸۴»

دو چلیپا از خوشنویس خوب و مشهور: سید رضا بنی‌رضی.
این دو چلیپا متعلق به سال ۱۳۷۸ شمسی (دورره‌ی درخشان نستعلیق‌نویسی بنی‌رضی) است.
اینکه چرا ایشان در نستعلیق، «حفظ مراتب» نکردند، موضوع بحثی مستقل است.
آنچه مسلم است، این دو چلیپا بهترین - یا محتاطانه‌تر: از بهترین - آثار نستعلیق این خوشنویسی خوب قمی است. اصل این قطعات زمانی در دست دوست خوشنویسم «امیرمیثم سلطانی» بود
و حقیر به ۵۰ هزار تومان ابتیاع نمودم.

« بار دگر موسم نوروز شد »
سطر نستعلیق منتشرنشده‌ی قدیمی منسوب به میرزا کاظم تهرانی (دوره‌ی قاجار) که اصل آن را حقیر در قم از مصطفی اسکوئیان خریداری نمودم و او هم از حبیب‌اللهی خرید.