مشقنامهٔ شیخ

بدینوسیله اعلام می‌شود:
«سارا احمدی» متولّد سال ۱۳۶۳ در شیراز و فارغ‌التّحصیل انجمن خوشنویسان این شهر با مدرک ممتاز در سال ۱۳۸۴، از امروز به عنوان معاون وب حاضر انتخاب می‌شود. نیکوست اگر حضور ایشان در کنار مدیر وبلاگ، رونق تازه‌ای در این محیط ایجاد کند و رکود وبلاگ را که ناشی از درگیری‌های بنده بابت ساخت و ساز منزل در قم است، جبران نماید.

در روابط عاشقانه میان دگرجنس‌خواهان و نیز ایضاً همجنس‌جویان که میدان حضور شهوت و غلیان غریزه و حاکمیّت احساس است، طرفین عشق گاه چنان دین و دل از کف می‌دهند که فراتر از وعده‌های کلان مالی، ابراز می‌کنند که برای هم خواهند مرد. این تمایل به ایثار مال و بذل جان، اصولاً و اساساً دیرپا نیست؛ بل نامانا و گذراست. به زودی «عقل کهن» که به قول سعدی از «عشق نوآموخته» بار جفا می‌کشد، بار دیگر سکّان‌دار می‌شود و اینجاست که عاشق سینه‌چاک و به‌خود‌آمده، به شگفت می‌آید که چه دسته گلی به آب داده و چه بیجا دامنه‌ی مطالبات معشوق را گسترش داده است. در مواردی هم که عاشق غافل، پل‌های پشت سر را یکجا خراب ‌کرده و چیزهایی (املاک و مستغلاّتی یا خطّ همراه اوّل یا ایرانسلی) را به نام محبوب، سند زده است، دیگر جای بازگشت نیست و فوج و موج ملامت و سرکوفت است که دامنگیر عاشق دیروز و حسابگر امروز می‌شود. به نظر می‌رسد شایسته است در بطن و متن روابط آمیخته به دلدادگی، لحظاتی و حالاتی تعبیه شود که در روز مبادای فراق به کار آید. منظور آن است که عاشق، نپرهیزد که گاه معشوق را دلگیر و ناخرسند کند و دلش را بشکند و کفرش را درآورد. بیراه نیست حتّی به خرج‌دادن خسّت در راندووها و واداشتن معشوق به اینکه این دفعه تو دست به جیب شو تا دور بعد خدا کریم است. به زعم این چاکر چرک، جاسازی این موارد در کارنامه‌ی روابط عشقولانه در روز حسابگری به داد فرد می‌رسد و کمی از بار حسرت و ندامت کم می‌کند. حتم دارم دلباختگی پسری به یک دختر اگر با دست و دلبازی تام و تمام، تواءم باشد، معقول نیست. چه باید کرد در این حال اگر میان آن دو شکرآب شود (افتد) و کار به قهر و جدائی کشد؟ معشوقی که حساب بانکی‌اش را در فصل وصل خالی کرده است، بی‌شک در عهد فراق باید زانوی غم بغل بگیرد و آه تاءسف‌بار روانه‌ی آسمان کند. در این حال یادآوری پاکبازی‌هائی که به خرج داده، افزون بر غم دوری و هجران می‌آزاردش. برای اینکه گفتارمان خالی از گریز به تجربیّات شخصی‌ نگارنده نباشد، عرض می‌کنم که چقدر در دوره‌ی کوتاه ارتباطم با یکی از خواتین، تعبیه و جاسازی رفتارهای کوفتی گاه‌به‌گاه یا برخی خلقیّات گه‌مرغی‌ام و خسّت‌هایی که در دست به جیب شدن به خرج دادم - و این حس که خرجی که برای این فرد می‌کنم، گوشتی است که از تنم می‌کنم - و آن روز البته نویز و دست‌اندازی بر سر راه رابطه جلوه می‌کرد، امروز که عملاً آن رابطه جایش را به کدورت داده، دلخوشم می‌کند و تسلّی‌ام می‌دهد. هنوز و همچنان البتّه کمی دلچرکینم که چرا جوگیر شدم و بسته‌ی پستی‌ای که برای این خاتون فرستادم، از نوع پست پیشتاز بود؟ خب به درک که چند روز دیرتر می‌رسید؛ در عوض، تنها هزینه‌ی پست سفارشی یا حتی معمولی را به دوش من‌ می‌گذاشت! حیف! خودم کردم که لعنت بر شیطان!... «س» بی‌تقصیر است.

برخی دوستان و کاربران عزیزم از جمله جناب فیروزبخش - فرزند استاد مرحوم عبدالله فرادی - وب حاضر را در شمار وب‌های کم‌نظیر خوشنویسی در سراسر جهان دانسته‌اند. طرح این مسئله از سوی حقیر گرچه در معرض حمل به خودستایی است، ولی مسئولیّت و رسالت مدیر وب را برای سرویس‌‌دهی بهتر و حرکت پربارتر، خطیرتر می‌کند.
در این راستا و با عنایت به اینکه شعار این تارنما «اسکن از خطوط ناب و نایاب» است، می‌افزایم که «اسکن از کتب، مجلاّت و منشورات نایاب یا کمیاب» نیز می‌تواند به شرح وظایف وب «خط دات بلاگفا دات کام» افزوده شود، تا به غنای وب و حرکت آن در مسیر مورد اشاره‌ی جناب فیروزبخش مدد رساند.
در این پست به ارائه‌ی اسکن از یکی از کاتالوگ‌های منتشرشده در قبل از انقلاب از سوی انجمن خوشنویسان ایران مبادرت می‌کنم. این کاتالوگ حاوی عکس، زندگینامه‌ی مختصر هنری و  آثار خوشنویسی شماری از خوشنویسان مطرح در سال ۱۳۵۵ شمسی است که آثار آنان به مدّت ده روز (۱۰ تا ۲۰ آبان ماه آن سال) در «نگارخانه‌ی مهرشاه تهران» به نمایش در آمد.
برای شروع، جلد کاتالوگ و صفحه‌ی مربوط به استاد غلامحسین امیرخانی و به تدریج دیگر صفحات این کاتالوگ را تقدیم بازدیدکنندگان عزیز می‌کنم.
به یاد روانشاد «محمّدعلی مقبول شیرازی» خوشنویس و جانباز جنگ تحمیلی که کاتالوگ حاضر را برای اوّلین بار در دست او در نگارستان عروس قلم قم دیدم و با تشکّر ویژه از دوست هنرجوی خوشنویسی‌ام «محسن محمّدی» از ملایر که اسکن کاتالوگ حاضر را در اختیار بنده گذاشت.

چلیپای منتشرنشده با رقم میرعماد حسنی که در حاشیه‌ی سمت چپ آن قطعه‌ی شکسته‌ی فوق‌العاده نفیسی به چشم می‌خورد که برخی آن را منسوب به درویش عبدالمجید طالقانی می‌دانند.
استاد عبّاس اخوین در پشت این قطعه ابراز عقیده کرده است که نستعلیق به خطّ مرحوم میرزا غلامرضاست که مشق میر نموده و شکسته با نظر استاد مشعشعی، میرزا کوچک است.
با تشکّر ویژه از دوست خطبازم سیّد محمّد حسینی که اجازه داد از این قطعه در روزهای اخیر اسکن تهیّه کنم.  قیمت قطعه: ۱۰ میلیون تومان

این پست را به زندگی و احوال و آثار مرحوم زین‌العابدیــــــن قزوینی (ملک‌الخطّاطین) اختصاص می‌دهم. او پدر مرحوم جواد شریفی و فرزند میرزا محمّدشریف قزوینی و در شمار شاگردان بی‌واسطــــــــــه‌ی میرزا محمّدرضای کلهر بود. مرحوم مهدی بیانی مدّعی است که بعد از کلهر کسی به شیوایی و زیبایی او نستعلیق ننوشته است. وی کاتبی زبردست و سریع‌نگار بود و در شمار مستوفیان دربار ناصری و ملازم رکاب او در سفرش به اصفهان در سال ۱۲۶۵ قمری بود. ملک‌الخطّاطین تا اوایل دوره‌ی مظفّرالدّین‌شاه در زمره‌ی کاتبان دارالتاءلیف وزرات انطباعات محسوب می‌شد.
نخستین اثری که در این پست از ملک‌الخطّاطین تقدیم می‌کنم، برگی از کتاب چاپ سنگی «اخلاق مصوّر» است که در کتابخانه‌ی پدرم آیةالله محمّدی تاکندی از بدو کودکی می‌دیدم. ظاهراً این کتاب در مکتبخانه‌های قدیم تدریس می‌شده است. قطعه‌ی دوم اثری است از این کاتب که در ایّام اخیر اصل آن را در یک مبادله و معامله از طریق دوست خطبازم سیّد محمّد حسینی به دستم رسید و در دیداری که در ۲۲ فروردین سال جاری با جناب ناصر جواهرپور - خوشنویس و کلکسیونر خط - در گلشهر کرج داشتم، وقتی این قطعه را دید، ابراز کرد که زمانی در اختیار ایشان بوده است. اثر سوم را نیز در مجموعه‌ی جواهرپور دیدم و با اجازه‌ی ایشان از آن عکس گرفتم.
اثر اول در سایز کاملاً بزرگ
اثر دوم در سایز کاملاً بزرگ
اثر سوم در سایز کاملاً بزرگ

یادآوری: در ۲۵ آبان ۸۷ به دنبال تماس دوستم فیروزبخش نوه‌ی دختری مرحوم استاد عبدالله فرادی که ابراز کرد که در یکی از کتب دائرةالمعارف، مدخل مربوط به مرحوم «ملک‌الخطّاطین» به ایشان سپرده شده است، مصمّم به آپدیت پست حاضر شدم و چهار اسکن از کتاب منتخب گلستان و بوستان سعدی به خطّ ملک‌الخطّاطین را که حقیر نسخه‌ای از آن را به چاپ سنگی در اختیار دارم، تقدیم بازدیدکنندگان وبم نمایم:

   

لینک‌های دیگر:
صفحه‌ی آخر کتاب «اخلاق مصوّر» که ملک‌الخطّاطین به نام خود و تاریخ تحریر اثر اشاره کرده است: >>> اینجا

                                                                                                                         تاریخ قبلی پست: ۲۴ فروردین ۸۷

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چهارسطری دفتریشعر: حکیم عمرخیّام نیشابوری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خط: رضا شیخ‌محمّدی
تذهیب: استاد رامین مرآتی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این قطعه در خلال سفرم در تیر ۸۹ به هندوستان به سفارت ایران در دهلی فروخته شد

ابوالفضل خزاعی در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی در قم دیده به جهان گشود. اولین بار در عنفوان کودکی تحت تاءثیر خطّ خوب دائیش قرار گرفت. ابوالفضل روزی را به یاد دارد که از دائی‌اش خواست که در انتهای دفتر مشق او برایش خطّی بنویسد. او هم به صورت دوخطّه و با دو خودکار نوشت: یا سیدالشّهداء. حاصل کار مورد توجّه ابوالفضل قرار گرفت و دوستش می‌داشت و به آن نگاه می‌کرد. اوّلین تجربیّات خوشنویسی او به همین ترتیب با خودکار و مداد در دفترش انجام گرفت.
در ادامه، ابتدا در شهر قم به کانون حضرت اباذر رفت و در خلال یک دوره‌ی تابستانی نزد امیر باقری - از فرهنگیان قم - آموزش دید. باقری وقتی خطّ خزاعی را می‌بیند، تعجّب می‌کند و از او می‌پرسد: مگر قبلاً کار کرده‌ای؟ که می‌گوید:
نه!
در سایه‌ی تشویق‌های باقری، ابوالفضل در اوایل سال ۱۳۸۰ شمسی به انجمن خوشنویسان قم راه پیدا می‌کند و اوّلین بار نزد شیخ عبدالله عبدالله‌زاده و پس از آن نزد حاج داوود چاووشی - از اساتید انجمن خوشنویسان قم - می‌رود و بعد از یک سال موفّق به اخذ مدرک ممتاز می‌شود.
دوره‌ی ممتاز نستعلیق را خدمت استاد حسن اعرابی می‌گذراند و در اواخر سال ۱۳۸۴ که تازه خدمت سربازیش تمام شده بود، توسّط میثم سلطانی با استاد سیّد رضا بنی‌رضی از نسخ‌نویسان خوب معاصر که در نگارستان عروس قلم قم کلاس تعلیم خط داشتند، آشنا می‌شود. خزاعی سرمشقی را از روی قرآنی می‌نویسد و نزد استاد می‌برد. بنی‌رضی ابراز می‌کند:
«نستعلیق را خوب می‌نویسی، ولی اگر در نسخ کار کنی، راه برایت بازتر است.»
ابوالفضل از آن پس با جدّیّت و پشتکار، خطّ نسخ را نزد جناب بنی‌رضی ادامه می‌دهد.
خزاعی نخستین بار در مسابقه‌ی رضوی یزد شرکت کرد با آنکه خطّش در بین خطوط ردشده قرار گرفته بود، استاد بنی‌رضی که داور مسابقه بود، به طور اتّفاقی خطّ او را می‌بیند و از همان فاصله‌ی دور ابراز می‌کند که خطّ خوبی است. ظاهراً چون این خطّ، ساده و فاقد پاسپارتو بود، داخل اوتی‌ها قرار گرفته بود. خزاعی بر این باور است که کسانی که خطوط را در مرحله‌ی اوّل جشنواره‌ها جداسازی می‌کنند، شاید چندان دارای نگاه تخصّصی در خوشنویسی نباشند. از این رو گاه به ناحق بسیاری از آثار باعیار را به جرم ساده‌بودن در این مرحله حذف می‌کنند.
خزاعی در مسابقه‌ی مزبور که فاقد نفر اوّل و دوم بود، رتبه‌ی پنجم خطّ نسخ را به دست می‌آورد و  این در حالی است که تنها دو ماه از دوره‌ی هنرجویی‌اش در رشته‌ی نسخ می‌گذشت. از آن پس ابوالفضل خزاعی همواره در شمار منتخبین جشنواره‌ها و مسابقات کشوری در رشته‌ی مزبور بوده است که به مواردی از آن‌ها اشاره می‌شود:
نفر اوّل جشنواره‌ی استانی نسیم مهر و رسول مهر در سال ۸۶
در جشنواره‌ی طلیعه‌ی ظهور دو بار (در سال‌های ۸۶ و ۸۷) به ترتیب سوم و اول شد.
در جشنواره‌ی بین‌المللی غدیر تبریز در سال ۸۶ رتبه‌ی اوّل را از آن خود کرد.
در اوّلین جشنواره‌ی مشق عشق قزوین نفر دوم شد. رشته‌ی نسخ در مسابقه‌ی مزبور، نفر اوّل نداشت. در جشنواره‌ی رضوی یزد در سال ۸۶ نفر دوم شد. این مسابقه نفر اوّل نداشت.
در جشنواره‌ی کریمه‌ی اهلبیت در قم در سال ۸۶ نفر دوم شد و در جشنواره‌ی اشکواره‌ی نینوا نیز در قم نفر اوّل گردید.
در جشنواره‌ی حوزه‌های هنری سراسر کشور در سال ۸۷ نفر اوّل در رشته‌ی نسخ شد.
در جشنواره‌ی طلیعه‌ی ظهور در سال ۸۷ نفر اوّل در رشته‌ی نسخ شد.
در جشنواره‌ی رضوی یزد نیز در سال ۸۷ نفر اوّل نسخ گردید.


                                                                                     یادآوری:
                                                                   به این پست بلاگ من هم که به
                                                                  این خوشنویس خوب و چپ‌دست
                                                                        اختصاص دارد، سر بزنید!

در شمار افتخاراتی که در طول فعّالیّت هنری نصیب من شد، دوره‌ی همکاری با استاد رامین مرآتی (تذهیب‌کار موفّق ایرانی مقیم کرج) است.
اثر حاضر که نگارش چهارقل شریف به خطّ نستعلیق و در قالب سیاه‌مشق ابداعی و ابتکاری حقیر است، مزیّن به تذهیب خوب با طرّاحی و قلمگیری خوب جناب مرآتی است و امضای ایشان هم در پا و پایین اثر دیده می‌شود.

لینک چهار قل‌های دیگری از من >>> اینجا

۱۶ مهر ۸۷. امروز خبردار شدیم که موءسّسه‌ی انسان‌شناسی در تهران که مدیریّتش را دکتر صادق محفوظی کلکسیونر معروف کشور - فرزند آیة‌الله محفوظی نماینده‌ی مجلس خبرگان و از دست‌اندرکاران دفتر آیةالله بهجت فومنی - به عهده دارد، قرار است مجموعه‌ای در قطع بزرگ در ۲۰۰ صفحه حاوی خطوط قدیمی از مجموعه‌ی خودش را با همکاری سید صادق اشکوری در قم به چاپ برساند. کار تهیّه‌ی اسلاید از آثار قدیمی مزبور را که در رشته‌های نسخ، ثلث، تعلیق و ... و تحت عنوان «آئیینه‌ی معاصر» به چاپ می‌رسد، «ابراهیم سلیمانی» از عکّاسان صاحب‌نام قم به عهده دارد. این کتاب به قیمت ۷۰ هزار تومان و ظرف ماه‌های آینده وارد بازار کتاب خواهد شد.

۳ آذر ۸۷. اختتامیه‌ی نمایشگاه آثار خوشنویسان قمی در خانه‌ی هنرمندان کاشان برگزار شد. این نمایشگاه از ۲۴ مهر در معرض دید عموم قرار گرفت و ۱۲۰ اثر از آثار هنرمندان خوشنویس قمی (از جمله ۱۱ اثر از رضا شیخ‌محمّدی مدیر وبلاگ حاضر) در خانه‌ی قدیمی و بازسازی‌شده‌ی مزبور برگزار شد. گفتنی است: خانه‌ی هنرمندان کاشان در خیابان علوی این شهر واقع است. این خانه متعلّق به یکی از روحانیّون ملاّک کاشان به نام «تاج» بوده و در سنوات اخیر از سوی آقای «حلّی» معمار سنّتی معروف این شهر به ۲۰ میلیون تومان خریداری شد و با صرف بالغ بر ۲۰۰ میلیون تومان بازسازی گردید.

نسخ منتشرنشده‌ به قلم و رقم:
زین‌العابدین اشرف‌الکتّاب اصفهانی تحریر به سال ۱۲۶۷ قمری
این قطعه را اوّل بار در دست دوست خطبازم
سیّد محمّد حسینی دیدم و از روی آن اسکن سمت راست را تهیّه کردم. بعد از آن ظاهراً در ۲۹/۲/۸۷ به یک و نیم میلیون تومان به زرّین‌نقش فراهانی فروخته شد و او هم نهایتاً آن را در تابستان ۸۷ به ملکیّت جناب علی نجفی درآورد.
اسکن سمت چپ در این مقطع تهیّه شد. زرّین‌نقش که خودش در کنار مجموعه‌داری، دستی در تذهیب دارد، برخی نقاط قطعه را به تذهیب زیبای خود آراسته است که به زعم بنده، نه که به کار لطمه نزده، به زیبایی آن افزوده است. تا نظر دوستان اهل فن و فضل چه باشد.

                                        اثر فوق قبل از تذهیب توسط زرّین‌نقش فراهانی

این قطعه زمانی در اختیار دوست هنردوست و خطبازم محمود حبیب‌اللّهی بود. یک بار هم آن را برای اسکن و نیز عرضه برای فروش در اختیار بنده گذاشت. این اثر ناب در اواسط مهر ۸۷ به تملّک دوست هنرمند و خطبازم جناب علی نجفی درآمد که مبارکش باشد.

قطعه‌خطّ شرکت‌یافته در جشنواره‌ی فردوسی و نگاشته‌شده به سال ۱۳۶۹ هجری شمسی  با تذهیب دوست قزوینی‌ام: محمدحسن دانشگرنژاداصل قطعه را در سنوات اخیر به دوست خطباز قزوینی‌ام امیر عاملی فروختم. گفتنی است: حکیم ابوالقاسم فردوسی - بزرگترین شاعر رزمی و حماسی و بنیانگزار کاخ سخن در فارسی - در سال ۳۲۹ قمری در یکی از روستاهای طوس متولّد شد، ۸۲ سال در جهان زیست و پس از مرگ، در باغ مسکونی‌اش در طوس دفن شد.
قطعه‌خط مقابل حاوی این ابیات از فردوسی است:
کنون ای خردمند! وصف خرد / بدین جایگاه گفتن اندر خورد
خرد رهنمای و خرد دلگشای / خرد دست گیرد به هر دو سرای
خرد چشم جان است چون بنگری / تو بی‌چشم شادان جهان نسپری
از اویی به هر دو سرای ارجمند / گسسته‌خرد پای دارد به بند
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود؟ / از این پس بگو کافرینش که بود؟
به گفتار دانندگان راه پوی / به گیتی بپوی و به هر کس بگوی
کسی کو خرد را ندارد ز پیش / دل گردد از کرده‌ی خویش، ریش
همیشه خرد را تو دستور دار / بدو جانت از ناسزا دور دار
ز هر دانشی چون سخن بشنوی / از آموختن یک زمان نغنوی

آثار تازه‌تری از من بر اساس اشعار فردوسی طوسی
 تصویر یک:سیاه‌مشق بر اساس شعر:
به نام خداوند جان و خرد
قیمت: ۱۰۰ هزار تومان

تصویر دو:سیاه‌مشق ابداعی حقیر بر اساس شعر:
سخن هیچ بهتر ز توحید نیست
تحریر: اسفند ۸۶
تذهیب: استاد رامین مرآتی (تابستان ۸۷)
قیمت: فروخته شد به سفارت ایران در هند

  تصویر سه:کتابت‌نویسی بر اساس شعر غرّای فردوسی: به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد / کتابت: شیخ / تذهیب: کارگاه استاد رامین مرآتی / تیر 88
قیمت: ۲۲۰ هزار تومان (فروش رفت)

      تاریخ پست قبل از آپدیت: ۱۵ اسفند ۸۴ ساعت ۱۵:۳۶آپدیت سوم در ۳۰ تیر ۸۸

الله نور السّموات و الاءرض
 مثل نوره کمشکوة فیها مصباح
خط : رضا شیخ محمّدی
مرداد ۸۶
تذهیب : رامین مرآتی
اندازه‌ی اصلی : 44x۳۱cm
با تشکّر از دوستم آ.آزرم
که زحمت مونتاژ این اثر را که در ۴ قطعه اسکن کرده بودم، به عهده گرفتند.
این اثر به ۵۰۰ هزار تومان به استانداری قزوین فروخته شد