مشقنامهٔ شیخ

 قطعه‌خط شکسته‌نستعلیق به قلم و رقم استاد محمدحسین عطارچیان
 attarcheian attarchian
از اساتید خوش‌شیوه و خوش‌پنجه‌ی خط شکسته
که به شیوه‌ی مرحوم درویش عبدالمجید طالقانی می‌نویسد و این سبک و سیاق را ترویج می‌کند. قطعه‌ی حاضر به شکل بداهه برای دوست شاعر و خوشنویس قمی‌ام حسن اعرابی در سنوات قبل نوشته شده است.
 با تشکر از دوستم حسن اعرابی که این قطعه را برای تهیه‌ی اسکن در اختیار بنده گذاشت، به متن نوشته توجه کنید که به خوبی نشان می‌دهد که در چه حال و هوایی تحریر شده است:
« هوالمستعان دوست ستوده‌خصال هنرمند ارجمند شکسته‌نویس زبده جناب آقای حسن اعرابی که مشتاق فراگیری مکتب اصیل و ماندگار حضرت استادی درویش عبدالمجید طالقانی می‌باشند و با تحریر دستخط زیبایی شیفتگی خود را به این مکتب عیان داشته‌اند و با تشریف‌فرمایی به تهران به همراه شاگردان و هنرجویان مستعد خود اشتیاق و علاقمندی را برای پیروی از مکتب اصیل ابراز نموده و با کمال مسرت شاگردان ممتاز خود را برای اتصال به این حلقه ماندگار تشویق و ترغیب می‌نمایند از حضرت سبحانی توفیق همگان را در پیروی از آثار آن استاد کل و اشاعه آن مکتب فراگیر آرزومندم محمدحسین عطارچیان ۵۶۴ »
لینک این قطعه در سایت ویکیپدیا که از وبلاگ حاضر برداشته شده است
لینک مرتبط: >> اینجا
آپدیت پست در ۱۴ آذر ۹۰

۳۲ برگ از یک قرآن شریف به خط ریحان با امضای یاقوت مستعصمی
  yaqoot yaghoot iaghoot mostasami (قدمتی حدود ۷۷۷ ساله) در تابستان ۸۵ توسط دوست کلکسیونر قزوینی‌ام امیر عاملی به دوست مجموعه‌دار قمی‌ام ح.ر به ۸ میلیون تومان فروخته شد
و دوست نوسمسارم علی نجفی آنگونه که در مکالمه‌ی تلفنی ۲۸ شهریور ۸۵ ابراز کرد، واسطه‌ی این معامله بود. مشاوره‌ی بعد از خرید ر با جناب علوی - از مجموعه‌داران معمم قمی - و تشکیک نامبرده در اصالت قرآن مزبور، خریدار را به فسخ معامله و بازستانی چک و استرداد قرآن وادار کرد. آنگونه که فروشنده به حقیر ابراز کرد، دیری نپایید که ناخرسندی بدوی ایشان، با خرسندی ناشی از فروش قرآن مزبور به ۱۲ میلیون تومان جابجا و جبران شد، ضمن اینکه ۴ ورق از آن قرآن به عنوان نمونه در نزد امیر عاملی باقی ماند. در سفر اخیرم به قزوین (اواسط آذر ۸۶) در خلال یک شب معامله و مبادله‌ی خط با عاملی،
خوشبختانه دو ورق از آن ۴ ورق به دست حقیر رسید. عاملی ابراز کرد که اصل این قرآن در خارج از کشور به ۲۸ میلیون تومان به فروش رفته است و کارشناسان خط قدیمی، آن را زیر دستگاه گذاشته و تشخیص داده‌اند که کتابت آن، ۱۰۰ سال بعد از زمان یاقوت مستعصمی (در واقع حدود ۷۰۰ سال پیش) صورت گرفته است. برخی از دوستان که اصل این چهار صفحه را در ایّام حاضر در نزد من مشاهده کردند،
ابراز نمودند که کاش این اوراق از اصل قرآن تفکیک نمی‌شد، یا دست کم اینک به اصل قرآن مزبور - حتی در قالب اهدا و به رایگان - ملحق ‌شود.  برخی دیگر هم به شوخی تواءم با جدّی پیشنهاد می‌کردند که از طریقی (مثلاً اینترنت) صاحب قرآن مزبور (که فرد یا موزه‌ای است) را پیدا کن و برای فروش این دو ورق و الحاق آن به قرآن مزبور، قیمت بالایی پیشنهاد بده! علی‌الحساب امیدوارم دوستداران اشیاء عتیقه و نایاب که به این وبلاگ سر می‌زنند، تصاویر اسکن‌شده‌ی این چهار برگ را ببینند، بپسندند و در کامپیوترشان سیو کنند:

       
در قطع کاملاً بزرگ                                                                         در قطع کاملاً بزرگ

        

در قطع کاملاً بزرگ                                                                      در قطع کاملاً بزرگ 

سمت راست: بر اساس رباعی خیام
hakim omar khaiiam neishaboori: در کـارگـه کـوزه‌گـری رفتـم دوش / دیدم دوهـزار کوزه گویا و خموش / ناگـاه یکـی کـوزه بـرآورد خــروش / کو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه‌فروش / قطعه سمت راست در سایز کاملاً بزرگ سمت چپ: بر اساس رباعی خیام: چون چرخ به کام یک خردمند نگشت / تو خواه فلک هفت شمر خواهی هشت / چون باید مرد آرزوها هم هشت / چه مور خورد به گور و چه گرگ به دشت

متن قطعه: «ای (این) شانزده رباعی لاشبهه خط شریف قبلةالکتاب ملامیرعلیست روح‌الله روحه کتبه الحقیر الفقیر المذنب الحسنی غفرله» قطعه در سایز کاملاً بزرگ
این قطعه به تازگی در خلال یک شب مبادله‌ی قطعات خوشنویسی با امیر عاملی دوست کلکسیونر قزوینی به دستم رسید.
عاملی ابراز کرد که آن را در ازای ۱ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان وجه نقد و ۱۵۰ هزار تومان قطعه به خط خودش ابتیاع کرده است.
احمد پیله‌چی ضمن ابراز مبارکباد به بنده بابت تملک این قطعه، انتساب آن را به میرعماد صرفاً به لحاظ اینکه صعود کشیده‌ی «شبهه‌» از نظر ایشان زیاد است، رد کرد. رامین مرآتی تذهیب‌کار معروف مقیم کرج نیز که این قطعه قبل از تملک توسط عاملی در دست او بوده است، در دیداری که با هم داشتیم، کاتب قطعه را میر ندانست. استاد موحد حسینی در دیداری که دیشب در منزل جناب حاج داود چاووشی در قم با ایشان داشتیم، قطعه را روءیت کرد و آن را حاصل دست و پنجه‌ی میرعماد ندانست.
با این وصف و اوصاف، آنچه حقیر را برای معامله‌ی این قطعه راغب کرد، نوشته‌ی کوتاه حاج‌آقا صدر - از میرشناسان معروف اصفهان - در پشت این قطعه بود که انتساب اثر را به میرعماد با تاءکید مورد تاءیید قرار داده است.

توجه و یادآوری:
در روزهای اخیر (هفته‌ی آخر آذر ۸۶) دوستی ۲۷ ساله از طریق تلفن همراه با بنده تماس گرفت و ابراز کرد که این قطعه از میرعماد زمانی متعلق به ایشان بوده و سال گذشته به همراه چند قطعه‌ی دیگر برای فروش به قیمت ۴۵۰ هزارتومان به کسی عرضه می‌کند. چند روز بعد از این معامله منصرف می‌شود و قطعاتش را مطالبه می‌کند؛ ولی فرد مزبور این قطعه از میرعماد را تحویل نمی‌دهد و به جایش ۵۰ هزارتومان در اختیار ایشان قرار می‌دهد. این دوست ابراز کرد که مشاهده‌ی این قطعه در وبلاگ حاضر خاطره‌ی ناخوشی را در او زنده کرده است. نیز افزود که اسکنی از این قطعه در زمانی که در اختیار او بود، در دست دارد؛ در حالی که قطعه‌بندی متفاوتی داشته و برخی نقاط اثر نیز دستکاری نشده بوده است و اضافه کرد که در آن مقطع، هنوز «حاج آقا صدر» اقدام به تاءیید این قطعه نکرده بود و پشت قطعه فاقد این تاءیید بود. ولی استاد معین اصفهانی آن را دیده و بر میربودنش صحه گذاشته است. این دوست در ضمن کلمه‌ی «شانزده» را «شاه‌پرده» قرائت می‌کرد. با تشکر از ایشان که اسکنی از این قطعه در زمانی که در اختیار او بوده، این اسکن را تقدیم عزیزان می‌کنم. این عکس‌های مختلف که از یک قطعه در ایام گوناگون گرفته می‌شود، شبیه عکس‌های انسان‌هاست و سیر تغییر و تبدیل آن‌ها و گذر زمان را نشان می‌دهد و به رخ می‌کشد. در مقایسه بین دو اسکن حاضر نکات متعددی روشن می‌شود؛ از جمله دستکاری مختصر زیر کلمه‌ی «الفقیر» دوم. شاید برخی از بازدیدکنندگان وبلاگ اسکن قدیمی‌تر را بیشتر بپسندند و آن را به حال و هوای خط چهارصدساله‌ی میرعماد نزدیکتر بدانند. در عکس‌هایی هم که از خودمان گرفته‌ایم، گاه حس می‌کنیم قبلاً بهتر بودیم!

توجه:
این قطعه را نهایتا به دو میلیون تومان در نیمهء دوم سال ۸۸ به محمود حبیب‏اللهی فروختم و وجهش را ساعتی قبل از پروازم به هندوستان در تیر ۹۰ از او پس از تماس‏های مکرر و تهدید به انتقال قطعاتی که از ایشان به گرو گرفته بودم به هند و فروش آنها، ستاندم.       آپدیت پست در آذر ۹۰

منم که شهره‌ی شهرم به عشق ورزیدن
منم که دیده نیالوده‌ام به بددیدن
قطعه در سایز کاملاً بزرگ
قطعه‌ی فوق قبل از تذهیب:

لینک مرتبط فیسبوکی

تذهیب از استاد رامین مرآتی
ابعاد اصلی: ۵/۶ * ۱۵ سانتی‌متر

                                                             قطعه در سایز کاملاً بزرگ


قطعه‌ی فوق قبل از تذهیب:


                                                             قطعه در سایز کاملاً بزرگ


اجرای دیگری از این سطر با ترکیبی متفاوت و قبل از تذهیب:


                                                                         قطعه در سایز کاملاً بزرگ

از بین سه سطر زیر، دو سطر اول از مرحوم میرزا کاظم است
و سطر سوم از شاگرد میرزا کاظم که کاملا نزدیک به استادش نسعلیق می‌نوشته است.
در سال تحریر اثر مزبور، میرزا کاظم در قید حیات نبوده است.
با تشکر از دوست اصفهانی‌ام محمود حبیب‌اللهی (مدیر نگارستان عروس قلم قم)
که این قطعات را امشب برای اسکن در اختیار بنده گذاشت.
سطر «در مذهب ما» زمانی در ملکیت دوست کلکسیونر قزوینی‌ام امیر عاملی بوده
و به ۱۱۰ هزار تومان
(۱۱۰ نام مبارک علی -ع- به حساب ابجد است و حسن تصادف خوبی برای نرخ فروش قطعه است)
به حبیب‌اللهی فروخته است.
دیگر سطور را حبیب‌اللهی آنگونه که خود ابراز کرد هر یک به ۳۰۰ هزارتومان خریده است.


                                                                           قطعه در اندازه‌ی بزرگتر


                                                                           قطعه در اندازه‌ی بزرگتر


                                                                           قطعه در اندازه‌ی بزرگتر

قطعه‌خط شکسته‌نستعلیق اثر استاد مجتبی ملک‌زادهاز اساتید شکسته‌نستعلیق معاصر که با رویکرد به سبک و شیوه‌ی مرحوم سید علی‌اکبر گلستانه شکسته می‌نویسد و چه نیکو! قطعه‌ی زیر را آقای ملک‌زاده برای دوست شاعر و خوشنویس قمی‌ام حسن اعرابی تحریر کرده و تذهیب اثر را خانم پروانه عسکری انجام داده است. با تشکر از جناب اعرابی که دقایقی قبل از فروش قطعه به ۲۵۰ هزار تومان به محمود حبیب‌اللهی اجازه داد از آن اسکن بگیرم.

                                قطعه‌ی فوق در سایز کاملا بزرگ

این قطعه (برگی از یک کتاب) در هفته‌های اخیر در دست دوست خوشنویس و نوسمسارم «علیرضا نوربخش» بود و ایشان آن را برای فروش به منزل بنده آورد، عرضه کرد و ابراز نمود که استاد کیخسرو خروش،
انتساب قطعه را به عمادالکتاب
تاءیید کرده و محمود حبیب‌اللهی (که قطعه‌بندی این برگ نیز از اوست)  طالب خرید آن تا حد نیم‌میلیون تومان بوده است. (بعداً حبیب‌اللهی این مطلب را تکذیب کرد.)
معامله‌ای صورت نگرفت ولی علیرضا نوربخش اجازه داد از این قطعه اسکن تهیه کنم. با تشکر از ایشان، تصویر قطعه را در سه سایز
به دوستان بازدیدکننده‌ی وبلاگ
به خصوص کتابت‌نویسان عزیز تقدیم می‌کنم.

                           تصویر قطعه در سایز کاملا بزرگ

در چند روز اخیر آمار بازدیدکنندگان از وبلاگ خوشنویسی من به شهادت برنامه‌ی «وبگذر»
از ۱۸۰ نفر گذشته است و این امر برایم بسیار مایه‌ی مباهات و افتخار است.
به پاس این نعمت و موهبت، یک عکس از یکی از خطوط درجه‌ی یک شکسته‌نویس نابغه‌ی این سامان: سید علی‌اکبر گلستانه را تقدیم می‌کنم.
اصل این قطعه زمانی در مجموعه‌ی مرحوم علی جاماسب (مجموعه‌دار معروف تهرانی) بوده
و در اوایل دهه‌ی ۶۰ شمسی به رسم امانت در دست دوست شکسته‌نویس و شاعر بنده:
 حسن اعرابی قرار می‌گیرد و او در پشت بام منزل دوست خطاط قمی‌اش علی معماریان و با دوربین آنالوگ او این عکس را از روی قطعه تهیه می‌کند.
با تشکر از حسن اعرابی که عکس مزبور را که دارای قطع ۱۳ در ۱۸ بود،
برای اسکن‌کردن در اختیار من گذاشت.



متن قطعه بیتی از سعدی شیرازی است که می‌فرماید:
ای که نصیحتم کنی کز پی نیکوان مرو / عشق حقیقت است اگر حمل مجاز می‌کنیدر این اثر شکسته‌نستعلیق که به سال ۱۳۱۶ قمری تحریر شده،
 کاتب، کلمه‌ی «اگر» را جا انداخته است.
در ضمن دوستم حسن اعرابی می‌گفت:
مرحوم جاماسب، بیت را به لحاظ اینکه کلمه‌ی نخست آن، فاقد نقطه و سر کاف است، به صورت:
«ابله! نصیحتم کنی کز پی نیکوان مرو!» قرائت می‌کرد!

                                                                                                                                   
این قطعه‌خط را در ۲۵ مهر ۸۶ در دفتر کار دکتر  حسین الهی قمشه‌ای در تهران دیدم و با اجازه‌ی دکتر از آن عکس دیجیتال گرفتم. استاد مرحوم عبدالله فرادی این قطعه را در داخل هواپیما و در خلال سفری که به همراه جمعی از اساتید به ترکیه داشته، روی برگی از مجله‌ی «پاسدار اسلام» نگاشته ‌است. متن سیاه‌مشق را برایتان می‌نویسم تا خودتان در جریان اطلاعات بیشتر این قطعه و حال و هوای زمان نگارش آن قرار گیرید:




من نشنیدم که خط بر آب نویسند!
هنگام سفر بر صندلی جمبوجت در خدمت سروران عظام آقایان اساتید
دکتر الهی قمشه‌ای و امیرخانی و سلحشور و همچنین جناب کابلی گل
هستیم هواپیما سخت لرزان است در آسمان ترکیه پرواز می‌کنیم
به یمن جمال استادانیم خدایشان نگاهبان باد
سبح لله فرادی ۸ / ۹ / ۶۷ میان آسمان و زمین
بخاطر شریفترین انسانها به یاد جمال عاشقان حق

                                                                                                                                      قطعه‌ی فوق در سایز کاملآ بزرگ

 این قطعه در مجموعه‌ی دوستم
علیرضا نوربخش (شاگرد استاد خروش) بود.
آن را در قم در خلال نمایشگاه طلیعه‌ی ظهور برای فروش به سید علی فخاری دوست قزوینی‌ام که در نمایشگاه مزبور رتبه‌ی نخست خط شکسته را آورده بود، عرضه نمود.
فخاری گفت:
«نهایتآ ۱۰۰ ه.ت می‌خرم.»
نوربخش چند روز پیش خبر داد که این قطعه را در قم به ۴۵۰ ه.ت به فروش رسانده است، اما نگفت و نپرسیدم به چه کسی.
قطعه‌ی بسیار ناب و نفیسی است و حال و ترکیب خوبی دارد.

***
 دوستم نوربخش در آخر مهر ۸۶ خبر داد
که این قطعه‌خط را به دوستش جناب
کیوان شجاعی‌منش فروخته بوده
و ایشان هم مع‌الاءسف آن را به همراه
دو قطعه‌ی دیگر (اثر استاد خروش)
در متروی تهران جا گذاشته
و بعد هم نیافته است. جا دارد
از نوربخش تشکر کنم که اجازه داد
این قطعه را اسکن کنم.
***
متن قطعه را که توانستم به کمک دوست شکسته‌نویس و شکسته‌خوانم حسن اعرابی بخوانم، از این قرار است: «به توجهات بلانهایات ما اطلاع یافته بداند که چون سید ادریس جوانیست به حسب صورت و معنی مستعد غریب این ولایت بنابر این به عهده شما فرمودیم که از احوالش بواجبی خبردار بوده فضائل و کمالاتی که از لوازم باشد فضائل و کمالاتی که لازم بوده باشد تعلیم وی نموده و از اعمال و اطواری که دون ضابطه شرع انور باشد محترز بوده نحوی نماید که بعون الله در قلیل سالی فاضل و صاحب کمال مربوطی شود و طریق مومی‌الیه آنکه بیکاری و فارغبالی را جایز ندانسته سعی و اهتمام بعمل آورده صاحب مرتبه مدتی بود که مشق نکرده بودم لهذا بجهت امتثال امر مخدوم خود تحریر نمود بدنوشتن امید عفو  است.»

کتابت حقیر
با قلمی به ضخامت کمتر از ۱ میلیمتر
برای شرکت در مسابقه‌ی «جشنواره‌ی رضوی یزد»
برگزاری در آبان ۸۶
ابعاد اثر: ۱۵ در ۲۸
تذهیب: سیدکریمی
نرخ دریافتی بابت تذهیب: ۵۰ ه.ت



                                                          تصویر در سایز بسیار بزرگ
       خوشبختانه این قطعه در جشنواره‌ی مزبور در رشته‌ی کتابت نستعلیق
 برگزیده شد و رتبه‌ی سوم کتابت را از آن خود کرد
و ۳۰۰ هزار تومان وجه نقد برای کاتب آن به ارمغان آورد.
قطعه‌ی فوق قبل از تذهیب:
سایز بزرگتر       

پشت آرشیو قطعات ثلث
در ساعت ۱ صبح روز ۹ مهر ۸۶ آپدیت شد.


پشت آرشیو قطعات نسخ زین‌العابدین اصفهانی (اشرف‌الکتاب)
به طور کلی در ساعت ۳ صبح روز ۴ مهر ۸۶ آپدیت شد.

در پشت این قطعه که از مجموعه‌ی حقیر (رضا شیخ‌محمدی) اسکن شده است،
نام کاتب «مهدی‌خان شقاقی» معلم خط پسران فتحعلی‌شاه قاجار ذکر شده است:



                                                                                                                                       قطعه در سایز بزرگتر

                                                                                             قیمت اثر: ۲۰۰ هزار تومان